Kariera zawodowa (nie) dla kobiet

Z okazji 8 marca tygodnik „The Economist” jak co roku opublikował wskaźnik szklanego sufitu (glass-ceiling index) dla 28 krajów OECD. Wskaźnik zbudowany jest na bazie 9 kryteriów związanych z pozycją pań na rynku pracy. Polska, podobnie jak w zeszłym roku, zajęła miejsce tuż za podium. Wg The Economist, pozycja kobiet na rynku pracy jest lepsza tylko w trzech krajach skandynawskich: Finlandii, Norwegii i Szwecji. Czy faktycznie jest tak dobrze?

Spośród głównych kryteriów, Polska na tle innych krajów dobrze wypada pod względem różnicy płac między kobietami (przeciętnie 10,6% mniej) i mężczyznami oraz liczby kobiet na wyższych stanowiskach kierowniczych (38,4%). Znacznie gorzej jest np. z uczestnictwem kobiet w radach nadzorczych, a także udziałem kobiet w rynku pracy ‑ tutaj wypadamy poniżej średniej OECD.

Czy jest tak dobrze, jak wskazywałaby ogólnie wysoka pozycja Polski względem innych państw? Czy jednak tak źle, jak wskazuje niski udział Polek w rynku pracy czy powszechne narzekania na dyskryminację kobiet? – Kobieta wchodząca na rynek pracy ma prawo wątpić w swoje szanse na zrobienie kariery. Nawet w krajach skandynawskich, które lepiej wypadają w statystykach, nie ma przecież równości na rynku pracy. Również tam pojawiają się dysproporcje w poziomie zarobków, dostępie do stanowisk kierowniczych, miejsc w zarządach czy radach nadzorczych. I mimo od lat prowadzonej polityki równościowej, nie udaje się ich w pełni zniwelować – zauważa Aneta Grzyb-Hejduk, ekspert ds. szkoleń Akademii PARP.
Kobietom trudniej jest zrobić karierę zwłaszcza w zawodach wymagających dużej dyspozycyjności lub ostrej rywalizacji. Studia prawnicze, menedżerskie, czy medyczne kończy więcej kobiet niż mężczyzn. Jednak po kilku czy kilkunastu latach od rozpoczęcia pracy okazuje się, że obrały one mniej ambitne ścieżki kariery, pozwalające im na spędzanie więcej czasu z dziećmi. W tym samym czasie ich koledzy pną się po kolejnych szczeblach, zyskując większe doświadczenie i pozycję.

Kobietom, które chcą awansować, zajmować kierownicze stanowiska i więcej zarabiać, niełatwo jest nadgonić czas i wyrobić sobie wystarczająco mocną pozycję zawodową. Dlatego część z nich zakłada własne biznesy. – Prowadzenie własnej firmy już dawno przestało być domeną mężczyzn. – mówi Aneta Grzyb-Hejduk. – Kobiety mają wyższy poziom wykształcenia niż mężczyźni i są bardziej otwarte na podnoszenie własnych kwalifikacji, a to atuty w prowadzeniu i rozwijaniu działalności. Również w Akademii PARP większość uczestniczących w szkoleniach to kobiety. Przed rozpoczęciem szkoleń biznesowych, chętnie sięgają po szkolenie e-learning „Planowanie własnej kariery zawodowej”.

Czy istnieje tylko jeden model kariery? Czym jest kariera? Jaki rodzaj kariery jest odpowiedni dla mnie? W szkoleniu „Planowanie własnej kariery zawodowej” można poszukać odpowiedzi na te pytania. Prezentuje ono wiele różnych modeli kariery, nie tylko ten rozumiany jako awanse na coraz wyższe stanowiska. Taki model jest dostępny tylko dla nielicznych, a dla wielu nie jest nawet pożądany. – Przecież dla każdego z nas określenie „zrobić karierę” może oznaczać co innego – zaznacza Aneta Grzyb-Hejduk. Dla jednego karierą będzie osiąganie kolejnych awansów, dla drugiego – realizowanie swojej pasji w zaciszu domowym.

Wśród młodego pokolenia coraz bardziej popularny staje się np. model „kariery bez granic”, w którym człowiek przez całe życie poszukuje nowych doznań i źródeł satysfakcji. Zamiast wiązać swoją przyszłość z jedną firmą czy branżą, próbuje różnych sposobów samorealizacji, często łącząc pracę zawodową z pasją i życiem prywatnym w ramach własnej firmy. Bardziej powszechne uznanie dla takiego modelu ułatwiałaby życie kobietom, którym w takim układzie łatwiej jest zaspokoić trudne do pogodzenia pragnienia i ambicje związane z pracą, rodziną i indywidualnym rozwojem – podsumowuje Aneta Grzyb-Hejduk.

Akademia PARP wspiera kobiecą przedsiębiorczość, zapewniając bezpłatny dostęp do edukacji. Na portalu Akademii PARP dostępnych jest 47 szkoleń e-learning i 47 szkoleń m‑learning z różnych obszarów biznesu. Szkolenia Akademii PARP zostały przygotowane specjalnie dla przedsiębiorców i pracowników polskich małych i średnich firm oraz osób planujących rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej. Projekt jest realizowany na zlecenie Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości i współfinansowany ze środków UE w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.